پایان ریاست بر مجمع، پایان رفسنجانی ست؟

مجمع تشخیص مصلحت نظام، عالیترین نهاد مشورتی رهبر جمهوری اسلامی که ریاست آن از آغاز تا کنون به عهده رفسنجانی بود، چند روز پیش آخرین جلسه خود را برگزار کرد. از آنجا که همه اعضا این نهاد حکومتی از اعضا و رییس آن به وسیله خامنه ای منصوب می شوند، باید منتظر ماند تا ترکیب جدید آن مشخص شود.
هاشمی رفسنجانی که به عنوان یکی از مردان همه تاریخ رژیم جمهوری اسلامی و یکی از نزدیکان به علی خامنه ای، رهبر و ولی فقیه رژیم، ریاست این مجمع را به عهده داشت، مدتهاست مورد غضب خامنه ای قرار گرفته و مناصب حکومتی خود را یکی بعد از دیگری از دست داده است. ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام آخرین پست حکومتی و البته مرحمتی خامنه ای به اوست که چند روز قبل عمر آن به سر آمد. در روزهای گذشته رفسنجانی با یک سایت خبری گمنام به نام "دی نیوز" به گفتگو نشسته و ناگفته هایی از پشت پرده مجمع را به زبان رانده است.
به نوشته خبرگزاری حکومتی "ایلنا"، رفسنجانی توضیحاتی نیز درباره عدم حضور احمدی نژاد در جلسات این نهاد داده است. بی محلی کردن احمدی نژاد به مجمع تشخیص و دهن کجی به رفسنجانی در جایگاه ریاست این نهاد و عدم شرکت بدون توضیح او در جلسات آن، از موضوعاتی بود که مورد توجه منابع خبری قرار داشته است. با این همه آنچه رفسنجانی به سایت "دی نیوز" می گوید، بیشتر به نوعی افشاگری شبیه است تا گفتگویی خبری و یا سیاسی.
او در مورد مشکلات نهاد تحت سرپرستی اش برای انجام وظایف نظارتی خود می گوید: "احساس ایشان [آیت الله خامنه‌ای] این بود که این دولت مخالف زیاد دارد و عملا دعوا می‌شود و عمل نمی‌کند. آیین‌نامه را اصلاح کردیم و فرستادیم، ولی حدود دو، سه سال است که برنگشته است و عملا دست ما بسته است. راه دیگری وجود داشت، خواستیم از آن استفاده کنیم ولی رهبری موافقت نکردند."
او که در اینجا درباره محول شدن بخشی از وظایف رهبر جمهوری اسلامی به مجمع سخن می گوید، توضیح نمی دهد که وقتی خامنه ای بخشی از وظایف خود یعنی "نظارت بر اجرای سیاستهای کلی نظام" را به مجمع واگذار کرد، چرا مانع انجام این وظیفه از سوی آن شد؟ رفسنجانی می گوید که آیین نامه تنظیمی مجمع حدود دو سه سال است که از سوی خامنه ای بی جواب گذاشته شده و راه های دیگر اعمال نظارت بر دولت نیز با مخالفت او روبرو شده است، همچنین احمدی نژاد مجمع را به هیچ گرفته و این نهاد در عمل ناظر بی اختیار شده است. این منهای تشکیل "هیات عالی حل اختلاف" به ریاست هاشمی شاهرودی است که با وجود مجمع تشخیص مصلحت، خامنه ای برای نظارت بین قوای رژیم ساخته و موازی کاری با مجمع را پیش گرفته است.
همچنین، بسیاری از مخالفان رفسنجانی، "هیات عالی حل اختلاف" خامنه ای را پاسخ به ناتوانی مجمع از اجرای وظایف محوله دانسته و آن را تحت شدیدترین انتقادها قرار داده اند.
به نظر می رسد، خامنه ای با واگذار کردن بخشی از وظایف نظارتی خود به مجمع تشخیص و در اصل به رفسنجانی، از یک طرف مسوولیت همه مشکلات پیش آمده را بر گردن او انداخته و از سوی دیگر، با بی پاسخ گذاشتن درخواست آن نهاد برای شیوه انجام وظیفه محوله، در عمل آن را فشل کرده است.اکنون گفتگوهای رفسنجانی در پایان آخرین پنج ساله ریاست اش بر مجمع تشخیص مصلحت را باید نوعی خداحافظی و باز گذاشتن دریچه هایی برای پاسخگویی در آینده دانست، زیرا با شیوه برخورد حذفی ای که خامنه ای با او پیش گرفته، احتمال ادامه ریاست رفسنجانی بر عالیترین نهاد مشورتی رهبر جمهوری اسلامی محتمل به نظر نمی رسد.جعفر پویه