زندانیان بیمار ایرانی در زنجیر

انتقال زندانیان بیمار به مراکز درمانی و براساس آئین نامه اجرایی سازمان زندان‌ها باید با دستور پزشک بهداری و اجازه رئیس زندان باشد. در هیچ‌کدام از مواد این آیین نامه موضوعی مبنی بر بستن و قل و زنجیر کردن زندانی به تخت بیمارستان منتشر نشده است. این در حالی است که براساس عکس‌هایی که به تازگی در اختیار بی‌بی‌سی فارسی قرار گرفته، تعدادی از زندانیان که از دو زندان قزلحصار و رجایی شهر به بیمارستانی در تهران منتقل شده‌اند با زنجیر به تخت بسته شده‌اند و یک سرباز هم بالای سر هر کدام از آنها قرار گرفته است. در همین حال، براساس منشور حقوق بیمار وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران "خدمات سلامت باید همراه تامین کلیه امکانات رفاهی پایه و ضروری و به دور از تحمیل درد و رنج و محدودیت‌های غیر ضروری باشد." به گفته فردی که این‌عکس‌ها را از زندانیان در بیمارستان گرفته است، برخورد با این بیماران بسیار نامناسب بود. این زندانیان بیمار به دلیل ممنوع الملاقات بودن امکان دریافت پول برای خرید داروهایشان را نداشتند. براساس قوانین اتحادیه اروپا حقوق زندانیان در چنین مواردی با شهروند عادی برابر است وحق معالجه یک حق طبیعی است. وزارت دادگستری بریتانیا در پاسخ به سئوال بی‌بی‌سی فارسی در خصوص حقوق زندانیان بیمار و اینکه چه بخشی مسول تصمیم گیری برای انتقال زندانیان بیمار به مراکز درمانی است، گفت: "در صورت اعلام بهداری زندان، بیمار به بیمارستان فرستاده شده و تحت درمان قرار می گیرد." مهرداد زمانی جرم شناس و افسر امور زندانها در دانمارک می‌گوید: "پلیس و اداره امور جنایی اجازه ندارد در اطاق زندانی مامور بگذارد و در بیرون اطاق جایی را برای او در نظر می‌گیرند. وقتی زندانی را به بیمارستان منتقل می‌کنند، پزشک در مورد همه چیز تصمیم می‌گیرد و ارگان پزشکی و بیمارستان آزاد از سیستم قضایی و حقوقی است." به گفته آقای زمانی این برعهده مسوولان امنیتی و زندان است که چگونه امنیت زندانی بیمار و بیمارستان را بدون دخالت در سیستم پزشکی رعایت کنند. اگر ماموران رفتار مقایر با قوانین پزشکی داشته باشند، پزشکان و کادر پزشکی به راحتی از آنها شکایت می‌کنند. براساس مقررات سازمان زندان‌ها در ایران، زندانی باید تا جائی که امکانپذیر است در داخل زندان مداوا شود تا به انتقال محکوم به خارج از موسسه یا زندان نیازی نباشد. اما برخی صاحبنظران بر این باورند که جدای از کمبود امکانات موجود در زندان‌ها به دلیل حجم بالای زندانی، فعالیت بهداری زندان‌ها نیز چندان مطابق با قوانین نگاشته شده، همخوانی ندارد. آرش ستاری، کارشناس حقوقی در بریتانیا نیز با اشاره به حجم بالای زندانیان در ایران می‌گوید که قوانین اتحادیه اروپا حقوق فردی زندانی به رسمیت شناخته است، اما باید یک نکته را در نظر داشت: "اینکه گفته می‌شود زندانی در اطاق تنها گذاشته می‌شود و مامور بیرون می‌ایستد در شرایطی است که بیمارستان اطاق خصوصی داشته باشد و در آن اطاق نیز راه فراری برای زندانی، مثل پنجره بزرگ که به راحتی باز می شود، نداشته باشد." به گفته آقای ستاری، شرایط در مورد زندانیان کم خطر اصولا سهلتر است، اما زندانی اصولا به تخت زنجیر نمی‌شود. زندانیان پرخطر به بیمارستانی برده ‌می‎شوند که امکان مراقبت بیشتری وجود داشته باشد و در تمام موارد حقوق شخصی زندانی به موجب معاهده اروپایی حقوق بشر رعایت می‌شود. اما به گفته آقای ستاری پروسه وضعیت زندانیان در آمریکا و ایران از لحاظ زنجیر کردن برخی زندانیان و یا انتقال با قل و زنجیر به دادگاه شبیه یکدیگر است. وضعیت زندان‌ها در ایران به گونه‌ای است که برخی از مسئولان قضایی و نمایندگان مجلس هم بر ضرورت بهبود شرایط در زندان‌ها تاکید کرده‌اند. یونس موسوی نماینده فیروز آباد، در اردیبهشت سال گذشته در مورد شرایط و مشکلات زندانیان گفت: "آن قدر در زندان ها مشکل هست که به هر دو نفر یک پتو می رسد." به گفته غلامحسین اسماعیلی، رئیس سازمان زندان‌های ایران، این کشور از لحاظ جمعیت زندانی در فهرست ۱۰ کشور نخست جهان است و بیش از ۲۵۰ زندان دارد که حدود ۳۰۰ هزار زندانی در آن نگهداری می‌شوند.