روزنامه ابتکار: درحاليکه اين روزها معضل خشکي درياچه اروميه بارها در سطوح مختلف ملي مطرح و بررسي شده؛ ضجه‌هاي خشکي «بختگان» به‌عنوان همتاي فارسي درياچه اروميه به گوش هيچ‌کس نمي‌رسد.
به گزارش مهر، پارک ملي و پناهگاه حيات وحش بختگان با وسعت هريک به‌ترتيب 117هزارو47هکتار و 242هزارو223هکتار در 70کيلومتري غرب ني‌ريز فارس قرار گرفته است.درياچه‌هاي طشک و بختگان از بزرگ‌ترين و پرآب‌ترين درياچه‌هاي کشور محسوب مي‌شوند که در سال‌هاي پرباران گسترش يافته و به‌هم مي‌پيوندند.بختگان اولين‌بار در سال 1347 به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده اعلام شد و سپس در سال 54 به‌عنوان پناهگاه حيات‌وحش و در سال 1374 بخشي از آن شامل مجموعه درياچه‌هاي بختگان، طشک و تالابهاي موجود در ورودي زهکش‌ها به انضمام ارتفاعات شمال درياچه بختگان به‌عنوان پارک ملي تعيين شد.تالابهاي طشک و بختگان پيش از خشکي، نقش بسياري مهمي را در بقاي تنوع ژنتيکي و اکولوژيکي کشور ايفا مي‌کردند و به همين دليل اين دو تالاب در فهرست تالابهاي بين‌المللي کشور قرار گرفته‌اند.درياچه بختگان که بعد از درياچه اروميه دومين درياچه آب شور ايران است، اين روزها در حالي با خشکسالي دسته و پنجه نرم مي‌کند که صداي همه از خشک‌شدن درياچه اروميه بلند شده و دنبال چاره‌اي براي نجات اين درياچه هستند، درحاليکه درياچه بختگان به شوره‌زار تبديل شده و مشکلات زيادي براي مردم اطراف آن به‌وجود آمده؛ اما گويا صداي درياچه اروميه شنيدني‌تر از بختگان است.کارشناسان عقيده دارند که بختگان از نظر ارزش‌هاي زيست‌محيطي دست‌کمي از درياچه اروميه ندارد و براين‌اساس معضلاتي که درياچه اروميه با آن دسته و پنجه نرم مي‌کند، در بختگان نيز واقع شده است.
اما طي اين مدت، بارها از سوي مسئولان کشوري و استاني معضلات درياچه اروميه مطرح و براي آن راهکارهاي مختلفي نيز پيشنهاد شده که هرکدام به نوبه خود بخشي از توجه و نظر طيف‌هاي مسئولان کشور را به خود جلب کرده؛ اما در اين رهگذر، بختگان باوجوداينکه با خشکي مطلق دست و پنجه نرم مي‌کند، چندان مورد توجه و حساسيت مسئولان ارشد استاني قرار نگرفته و تلاش‌ها براي احيا و زنده نگه‌داشتن بختگان در حد سازمان‌هاي مرتبط نظير محيط زيست و دوستداران عرصه‌هاي زيست‌محيطي باقي مانده است.
درياچه بختگان در حال حاضر به مکاني براي ويراژ دادن خودروها و موتورسواران تبديل شده و هيچ فريادرسي وجود ندارد که اين درياچه را از اين وضعيت نجات دهد.معاون محيط طبيعي اداره کل حفاظت محيط زيست استان فارس در گفت‌وگو با مهر، با بيان اينکه درياچه بختگان دومين درياچه آب شور ايران است، گفت: درياچه بختگان و اروميه هرکدام در نوع خود ارزش‌هاي زيادي دارند. حمزه ولوي افزود: در گذشته بحث حقابه اين درياچه وجود نداشته؛ اما اخيراً مسائلي درخصوص اينکه مقاديري به‌عنوان حقابه به درياچه تعلق گيرد، بيان شده است. وي گفت: براساس مکاتباتي که بين سازمان محيط زيست و وزارت نيرو صورت گرفته، مقاديري حقابه براي درياچه بختگان در نظر گرفته شده که ميزان حقابه در وضعيت خشکسالي، ترسالي و نرمال متفاوت است، ضمن اينکه موضوع هنوز عملي نشده؛ اما به‌زودي عملي مي‌شود. معاون محيط طبيعي اداره کل حفاظت محيط زيست استان فارس ادامه داد: ميانگين آبي که در 10سال گذشته براي درياچه حساب شده، 784ميليون مترمکعب بوده که نياز آبي ساليانه بوده که وارد درياچه مي‌شده؛ اما در حال حاضر در سه شرايط مختلف سه ميزان آب در نظر گرفته شده است.وي اظهار کرد: در اين راستا در زمان خشکسالي ميزان آب 163ميليون مترمکعب، در شرايط نرمال 342ميليون مترمکعب و در شرايط ترسالي مقدار 700ميليون مترمکعب است، البته بستگي به اين دارد که تا چه ميزان عملي شود.ولوي با بيان اينکه درياچه بختگان کاملاً خشک است، افزود: در حال حاضر استفاده‌هاي متعددي در بالادست از آب مي‌شود که اين استفاده‌ها براي آب شرب شيراز، روستاهاي متعدد و همچنين شهر مرودشت است، علاوه‌براين در اراضي کشاورزي و صنعت نيز استفاده‌هايي صورت مي‌گيرد و در پي اين بهره‌برداري‌ها به‌طور طبيعي چيز ديگري براي ورود به تالاب باقي نمي‌ماند.وي با بيان اينکه استفاده در بالادست درياچه زياد است، گفت: البته خشکسالي هم مزيد بر علت شده و به‌طور حتم تمامي اين موارد باعث شده وضعيت درياچه اين‌گونه باشد، همچنين ساخت سدها نيز در خشک شدن درياچه بي‌تأثير نبوده، هرچندکه اين سدها براي مصارف خاص خود احداث شده‌اند.
معاون محيط طبيعي اداره کل حفاظت محيط زيست فارس با بيان اينکه الگوهاي کشاورزي در مصرف آب بايد تغيير پيدا کند، تصريح کرد: نوع محصولاتي که در بالادست کاشته مي‌شود، به‌صورت عمده محصولاتي است که نياز آبي زيادي دارند، ضمن اينکه روش آبياري هم مناسب نيست و بايد به آبياري قطره‌اي تغيير پيدا کنند.
نماينده مردم شهرستان‌هاي استهبان و ني‌ريز در مجلس شوراي اسلامي نيز درخصوص درياچه بختگان گفت: در جلسه اخير مجلس درخصوص درياچه اروميه، بختگان، پريشان، مهارلو و... بحث شد و با توجه به طرحي که هم‌اکنون در مجلس درخصوص خشک شدن درياچه‌ها وجود دارد، موضوع در دستور کار قرار گرفت و مقرر شد که کارگروهي مشخصي بر روي اين امر فعاليت کنند.
محمد سقايي افزود: در اين راستا مقرر شد طرحي که براي درياچه اروميه داده شد و فوريت آن رأي نياورد، به‌صورت جامع به اتفاق کميسيون جهاد کشاورزي به هيئت‌رئيسه مجلس پيشنهاد شود تا کارگروهي متشکل از کميسيون انرژي و جهاد کشاورزي بر روي اين طرح کار کنند و راهکار عقلايي و پخته‌اي براي تصويب به مجلس ارائه کنند. طول درياچه بختگان و طشک حدود 180کيلومتر است که نمي‌شود از اين دو درياچه غفلت کرد و در طول اين سه سال پيگيري‌هاي مستمري صورت گرفته و وزارت نيرو نيز با گرفتن يک مشاور بر روي اين طرح کار مي‌کند تا راهکار اساسي پيدا شود؛ اما هنوز گزارشي داده نشده است.سقايي با اشاره به اينکه اين‌گونه پروژه‌ها زمان‌بر است، گفت: متأسفانه در سدهايي که در بالادست درياچه زده شده، هيچ نگاهي به وضعيت اکوسيستم منطقه نشده و انصاف اين بود که اکوسيستم منطقه هم ديده مي‌شد يا حداقل اگر سدها را احداث مي‌کنند، منابع پايين‌دست هم مي‌ديدند.وي گفت: نبايد براي احياي يک‌سري زمين‌هاي کشاورزي، يک منطقه را نابود کنيم و اين نشان‌دهنده اين است که کار از مجراي کارشناسي خودش انجام نشده و در پي آن با يک بحران و چالش جدي روبه‌رو شده و سپس به دنبال راهکار مي‌گرديم.
سقايي اظهار کرد: زماني‌که قرار بود سد احداث شود، بايد حقابه نيز در مطالعات سد ديده مي‌شد. سقايي همچنين درخصوص اقدامات انجام‌شده براي احياي درياچه اروميه گفت: بحث ما در کميسيون انرژي همين بود که اگر آن درياچه حائز اهميت است، درياچه بختگان هم اهميت زيادي دارد.وي درخصوص تأثير خشک‌شدن درياچه بر روي مناطق اطراف بختگان گفت: خشک‌شدن درياچه باعث پايين آمدن آب اطراف درياچه شده و دراين‌باره تأمين آب آشاميدني براي مردم با مشکل روبه‌رو شده است.اندک بادي که در اين منطقه مي‌وزد، باعث مي‌شود که نمک‌ها به اراضي و باغات اطراف منتقل شود و اکوسيستم منطقه را برهم بزند و همچنين حيات انجيرستان‌هاي استهبان و ني‌ريز هم به دليل رطوبتي که در منطقه وجود داشت، با مشکل روبه‌رو شده و روند خشک‌شدن اين انجيرستان‌ها سرعت بيشتري گرفته است.دراين‌باره نماينده هماهنگ‌کننده طرح حفاظت از تالابهاي استان فارس گفت: درياچه اروميه و بختگان هر دو اهميت زيادي دارند؛ اما تفاوت اين دو در اين است که مسئولان امر در آذربايجان‌غربي حساسيت خشک‌شدن درياچه را بالا بردند؛ اما در فارس اين‌گونه نبوده است.
به گزارش مهر، پارک ملي و پناهگاه حيات وحش بختگان با وسعت هريک به‌ترتيب 117هزارو47هکتار و 242هزارو223هکتار در 70کيلومتري غرب ني‌ريز فارس قرار گرفته است.درياچه‌هاي طشک و بختگان از بزرگ‌ترين و پرآب‌ترين درياچه‌هاي کشور محسوب مي‌شوند که در سال‌هاي پرباران گسترش يافته و به‌هم مي‌پيوندند.بختگان اولين‌بار در سال 1347 به‌عنوان منطقه حفاظت‌شده اعلام شد و سپس در سال 54 به‌عنوان پناهگاه حيات‌وحش و در سال 1374 بخشي از آن شامل مجموعه درياچه‌هاي بختگان، طشک و تالابهاي موجود در ورودي زهکش‌ها به انضمام ارتفاعات شمال درياچه بختگان به‌عنوان پارک ملي تعيين شد.تالابهاي طشک و بختگان پيش از خشکي، نقش بسياري مهمي را در بقاي تنوع ژنتيکي و اکولوژيکي کشور ايفا مي‌کردند و به همين دليل اين دو تالاب در فهرست تالابهاي بين‌المللي کشور قرار گرفته‌اند.درياچه بختگان که بعد از درياچه اروميه دومين درياچه آب شور ايران است، اين روزها در حالي با خشکسالي دسته و پنجه نرم مي‌کند که صداي همه از خشک‌شدن درياچه اروميه بلند شده و دنبال چاره‌اي براي نجات اين درياچه هستند، درحاليکه درياچه بختگان به شوره‌زار تبديل شده و مشکلات زيادي براي مردم اطراف آن به‌وجود آمده؛ اما گويا صداي درياچه اروميه شنيدني‌تر از بختگان است.کارشناسان عقيده دارند که بختگان از نظر ارزش‌هاي زيست‌محيطي دست‌کمي از درياچه اروميه ندارد و براين‌اساس معضلاتي که درياچه اروميه با آن دسته و پنجه نرم مي‌کند، در بختگان نيز واقع شده است.
اما طي اين مدت، بارها از سوي مسئولان کشوري و استاني معضلات درياچه اروميه مطرح و براي آن راهکارهاي مختلفي نيز پيشنهاد شده که هرکدام به نوبه خود بخشي از توجه و نظر طيف‌هاي مسئولان کشور را به خود جلب کرده؛ اما در اين رهگذر، بختگان باوجوداينکه با خشکي مطلق دست و پنجه نرم مي‌کند، چندان مورد توجه و حساسيت مسئولان ارشد استاني قرار نگرفته و تلاش‌ها براي احيا و زنده نگه‌داشتن بختگان در حد سازمان‌هاي مرتبط نظير محيط زيست و دوستداران عرصه‌هاي زيست‌محيطي باقي مانده است.
درياچه بختگان در حال حاضر به مکاني براي ويراژ دادن خودروها و موتورسواران تبديل شده و هيچ فريادرسي وجود ندارد که اين درياچه را از اين وضعيت نجات دهد.معاون محيط طبيعي اداره کل حفاظت محيط زيست استان فارس در گفت‌وگو با مهر، با بيان اينکه درياچه بختگان دومين درياچه آب شور ايران است، گفت: درياچه بختگان و اروميه هرکدام در نوع خود ارزش‌هاي زيادي دارند. حمزه ولوي افزود: در گذشته بحث حقابه اين درياچه وجود نداشته؛ اما اخيراً مسائلي درخصوص اينکه مقاديري به‌عنوان حقابه به درياچه تعلق گيرد، بيان شده است. وي گفت: براساس مکاتباتي که بين سازمان محيط زيست و وزارت نيرو صورت گرفته، مقاديري حقابه براي درياچه بختگان در نظر گرفته شده که ميزان حقابه در وضعيت خشکسالي، ترسالي و نرمال متفاوت است، ضمن اينکه موضوع هنوز عملي نشده؛ اما به‌زودي عملي مي‌شود. معاون محيط طبيعي اداره کل حفاظت محيط زيست استان فارس ادامه داد: ميانگين آبي که در 10سال گذشته براي درياچه حساب شده، 784ميليون مترمکعب بوده که نياز آبي ساليانه بوده که وارد درياچه مي‌شده؛ اما در حال حاضر در سه شرايط مختلف سه ميزان آب در نظر گرفته شده است.وي اظهار کرد: در اين راستا در زمان خشکسالي ميزان آب 163ميليون مترمکعب، در شرايط نرمال 342ميليون مترمکعب و در شرايط ترسالي مقدار 700ميليون مترمکعب است، البته بستگي به اين دارد که تا چه ميزان عملي شود.ولوي با بيان اينکه درياچه بختگان کاملاً خشک است، افزود: در حال حاضر استفاده‌هاي متعددي در بالادست از آب مي‌شود که اين استفاده‌ها براي آب شرب شيراز، روستاهاي متعدد و همچنين شهر مرودشت است، علاوه‌براين در اراضي کشاورزي و صنعت نيز استفاده‌هايي صورت مي‌گيرد و در پي اين بهره‌برداري‌ها به‌طور طبيعي چيز ديگري براي ورود به تالاب باقي نمي‌ماند.وي با بيان اينکه استفاده در بالادست درياچه زياد است، گفت: البته خشکسالي هم مزيد بر علت شده و به‌طور حتم تمامي اين موارد باعث شده وضعيت درياچه اين‌گونه باشد، همچنين ساخت سدها نيز در خشک شدن درياچه بي‌تأثير نبوده، هرچندکه اين سدها براي مصارف خاص خود احداث شده‌اند.
معاون محيط طبيعي اداره کل حفاظت محيط زيست فارس با بيان اينکه الگوهاي کشاورزي در مصرف آب بايد تغيير پيدا کند، تصريح کرد: نوع محصولاتي که در بالادست کاشته مي‌شود، به‌صورت عمده محصولاتي است که نياز آبي زيادي دارند، ضمن اينکه روش آبياري هم مناسب نيست و بايد به آبياري قطره‌اي تغيير پيدا کنند.
نماينده مردم شهرستان‌هاي استهبان و ني‌ريز در مجلس شوراي اسلامي نيز درخصوص درياچه بختگان گفت: در جلسه اخير مجلس درخصوص درياچه اروميه، بختگان، پريشان، مهارلو و... بحث شد و با توجه به طرحي که هم‌اکنون در مجلس درخصوص خشک شدن درياچه‌ها وجود دارد، موضوع در دستور کار قرار گرفت و مقرر شد که کارگروهي مشخصي بر روي اين امر فعاليت کنند.
محمد سقايي افزود: در اين راستا مقرر شد طرحي که براي درياچه اروميه داده شد و فوريت آن رأي نياورد، به‌صورت جامع به اتفاق کميسيون جهاد کشاورزي به هيئت‌رئيسه مجلس پيشنهاد شود تا کارگروهي متشکل از کميسيون انرژي و جهاد کشاورزي بر روي اين طرح کار کنند و راهکار عقلايي و پخته‌اي براي تصويب به مجلس ارائه کنند. طول درياچه بختگان و طشک حدود 180کيلومتر است که نمي‌شود از اين دو درياچه غفلت کرد و در طول اين سه سال پيگيري‌هاي مستمري صورت گرفته و وزارت نيرو نيز با گرفتن يک مشاور بر روي اين طرح کار مي‌کند تا راهکار اساسي پيدا شود؛ اما هنوز گزارشي داده نشده است.سقايي با اشاره به اينکه اين‌گونه پروژه‌ها زمان‌بر است، گفت: متأسفانه در سدهايي که در بالادست درياچه زده شده، هيچ نگاهي به وضعيت اکوسيستم منطقه نشده و انصاف اين بود که اکوسيستم منطقه هم ديده مي‌شد يا حداقل اگر سدها را احداث مي‌کنند، منابع پايين‌دست هم مي‌ديدند.وي گفت: نبايد براي احياي يک‌سري زمين‌هاي کشاورزي، يک منطقه را نابود کنيم و اين نشان‌دهنده اين است که کار از مجراي کارشناسي خودش انجام نشده و در پي آن با يک بحران و چالش جدي روبه‌رو شده و سپس به دنبال راهکار مي‌گرديم.
سقايي اظهار کرد: زماني‌که قرار بود سد احداث شود، بايد حقابه نيز در مطالعات سد ديده مي‌شد. سقايي همچنين درخصوص اقدامات انجام‌شده براي احياي درياچه اروميه گفت: بحث ما در کميسيون انرژي همين بود که اگر آن درياچه حائز اهميت است، درياچه بختگان هم اهميت زيادي دارد.وي درخصوص تأثير خشک‌شدن درياچه بر روي مناطق اطراف بختگان گفت: خشک‌شدن درياچه باعث پايين آمدن آب اطراف درياچه شده و دراين‌باره تأمين آب آشاميدني براي مردم با مشکل روبه‌رو شده است.اندک بادي که در اين منطقه مي‌وزد، باعث مي‌شود که نمک‌ها به اراضي و باغات اطراف منتقل شود و اکوسيستم منطقه را برهم بزند و همچنين حيات انجيرستان‌هاي استهبان و ني‌ريز هم به دليل رطوبتي که در منطقه وجود داشت، با مشکل روبه‌رو شده و روند خشک‌شدن اين انجيرستان‌ها سرعت بيشتري گرفته است.دراين‌باره نماينده هماهنگ‌کننده طرح حفاظت از تالابهاي استان فارس گفت: درياچه اروميه و بختگان هر دو اهميت زيادي دارند؛ اما تفاوت اين دو در اين است که مسئولان امر در آذربايجان‌غربي حساسيت خشک‌شدن درياچه را بالا بردند؛ اما در فارس اين‌گونه نبوده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر