خراسان:اگر هتل آتلانتيس ، جزيره النخل و آب هاى شور سواحل دبى ديگر براى گردشگران غربى جذابيتى ندارد، نگران نباشند، ترکمنستان نيز بنا دارد در آب هاى شيرين درياچه مازندران يک مجمع الجزيره مصنوعى بزرگ به نام «لاس وگاس درياى کاسپين»احداث کند، آن هم بدون کسب رضايت 4 کشور ديگر حاشيه اين درياچه.
بگذاريد بيشتر توضيح دهم. کشور ترکمنستان قصد دارد يک جزيره مصنوعى بسيار بزرگ در نزديکى مرزهاى آبى ايران در درياى خزراحداث کند. اين طرح شامل حدود 10 تا 15 منطقه تفريحى و هتل، فرودگاه، بزرگراه، نيروگاه برق، توربين گازي، امکانات شيرين سازى آب، تصفيه خانه و نيز سيستم آب رسانى همچنين احداث پارک هاى آبي، باشگاه هاى ورزشى و قايق سواري، رستوران ها، مکان هايى براى چادر زدن، پارک هاى تفريحى و مراکز خريد خواهد بود.
بنا بر گزارش خبرگزارى ميراث فرهنگي، يک شرکت هلندى اين جزيره مصنوعى در سواحل درياى مازندران را براى ترکمنستان طراحى کرده است. در پى تصميم مقامات کشور ترکمنستان براى احداث مجموعه توريستى موسوم به لاس وگاس درياى کاسپين، شرکت هلندى «وان اورد» ضمن ارائه طرح احداث يک جزيره مصنوعى در سواحل درياى مازندران به مقامات ترکمنستان اعلام آمادگى کرده است.
«يوهانس هفکنشيد» يکى از مديران شرکت هلندى "وان اورد" در مصاحبه با يک روزنامه ترکمنستان اعلام کرده: «اين شرکت، پروژه احداث جزيره مصنوعى در سواحل درياى مازندران را به مقامات ترکمنستان ارائه کرده است.»
به گفته او، اين جزيره به نحوى طراحى شده تا نشان ملى کشور ترکمنستان به گونه اى برجسته بر آن ترسيم شود. درعين حال فضا و امکانات براى احداث ساختمان هاى مورد نياز درآينده نيز درنظر گرفته شده است.
جالب آن که به گفته برخى منابع آگاه، طرح احداث جزيره مصنوعى تنها بخش کوچکى از اين پروژه بزرگ است که از سال 2009 با اختصاص 5 ميليارد دلار از سوى کشور ترکمنستان براى احداث محوطه اى توريستى آغاز شده است. منبع تامين مالى اين پروژه بزرگ نيز منابع هنگفت گاز در کشور ترکمنستان است که چهارمين ذخاير گاز جهان را دارد.
چه خواهد شد؟
ولى اولين سئوالى که به ذهن خطور مى کند اين که با احداث چنين تاسيسات عظيمى در دل درياى بسته مازندران، براى اکولوژى اين درياچه چه اتفاقى خواهد افتاد؟
کارشناسان با هشدار در مورد ساخت جزيره مصنوعى توسط ترکمنستان در جنوب شرقى درياى خزر اين طرح را تهديدى جدى براى يکى از مهم ترين زيستگاه هاى ماهيان خاويارى و فک خزرى دانسته و معتقدند سازه هاى اين جزيره ممکن است کل سيستم اکولوژيکى درياى خزر را بر هم بزند.
يک کارشناس حفاظت محيط زيست و پژوهشگر زيست بوم هاى دريايى در اين خصوص مى گويد: اگر اين جزيره به شکل سنتى و با ريختن خاک و خشکاندن دريا ساخته شود کل موجودات بستر دريا مدفون شده و از بين مى روند.
"بابک سايبانى" در توضيح بيشتر موضوع مى گويد:اگر در اين قسمت کلنى هاى مرجانى نيز وجود داشته باشد بيشترين خسارت به اکوسيستم وارد شده و علاوه بر آن انواع و اقسام موجودات بستر زى ديگر دريا هم از بين خواهند رفت.
وى اضافه مى کند: يکى ديگر از آسيب هاى بزرگ طرح بر هم خوردن الگوى جريان آب درياست که اين مسئله مسير حرکت، مهاجرت و تغذيه همه گونه هاى جانورى خزر را دچار مشکل اساسى مى کند. بنابراين حتى در صورت موافقت همه کشورهاى حاشيه خزر بايد براى احداث چنين جزايرى از سازه هاى شناور استفاده شود اما متاسفانه در منطقه ما هنوز شيوه ساخت جزيره ها به شکل سنتى و با خاک است.
"حسن رحيميان" دکتراى اکولوژى آبزيان نيز مى گويد: در عين حال که اطلاعات چندانى از اين طرح در دست نيست اما به طور عام درباره طرح هاى جزيره سازى در حاشيه درياها مشکلاتى وجود دارد که بايد به آن ها توجه کرد. نخست اين که در رسوباتى که طى هزاران سال در بستر دريا جمع شده به هم خوردگى ايجاد مى کنند؛ چرا که اجراى اين طرح ها باعث ورود مواد زايد بسيارى به دريا از فلزات سنگين گرفته تا آلودگى هاى نفتى که طى هزاران سال در بستر دريا خوابيده اند مى شود.
اين عضو هيئت علمى دانشگاه با اشاره به اين که ايجاد چنين شرايطى به ويژه براى صافى خوارها بحران هاى جدى فراهم خواهد کرد ، مى گويد: اين گونه ساخت و سازها بر موجودات دريازى به ويژه آن هايى که محل توليد مثل و مهاجرتشان دريا باشد در کوتاه مدت اثرگذار خواهد بود و بر آن هايى که صافى خوار هستند اثرات منفى خواهد گذاشت. ضمن اين که گل و لاى وارد آبشش ماهى ها شده و آمادگى ابتلاى آن ها به انواع عفونت ها را بالا خواهد برد.
"رحيميان" يادآورى مى کند که امروزه ديگر روش هاى نوين علمى تر و کم آسيب تر به محيط زيست مانند ساخت جزاير ساحلى جايگزين جزيره سازى شده و به جاى ايجاد جزيره در آب و خشک کردن بخش هايى از دريا، آب را به ساحل هدايت مى کنند که اين به مراتب بهتر بوده و باعث افزايش توليد مى شود.
"محمد رضا فاطمى" استاد دانشگاه و عضو هيئت علمى دانشگاه علوم و تحقيقات نيز معتقد است: ساخت اين جزيره مى تواند صدمات جبران ناپذير محلى و منطقه اى به اکوسيستم دريايى اين منطقه وارد کند. آسيب هاى بسيار شديد و کوتاه مدتى که در هنگام ساخت اين جزيره بر اکوسيستم و جانداران اين منطقه وارد مى شود از يک سو و خسارت هايى که در طول زمان و بعد از ساخته شدن اين جزيره بر آن ها تحميل مى شود از سوى ديگر تهديداتى جدى براى درياى خزر به شمار مى رود.
"فاطمى" با اشاره به اين که اين منطقه در جنوب شرقى درياى خزر که يکى از کم عمق ترين مناطق اين دريا و نزديک به تالاب گميشان است واقع شده که فلات قاره گستردگى زيادى دارد و محيط بسيار مناسبى براى رشد و تکثير آبزيان است ، به مهر مى گويد: ساخت اين جزيره بر جانداران و زيست بوم اين تالاب اثرات منفى بسيار شديدى مى گذارد.
"فاطمى" با اشاره به جريان عمومى درياى خزر که بر خلاف عقربه هاى ساعت از غرب به شرق است تأکيد مى کند: اگر سازه هاى اين جزيره گستردگى زيادى داشته باشد ممکن است در اين جريان اختلال ايجاد شود و کل سيستم اکولوژيکى درياى خزر را بر هم بزند.
وظيفه ما چيست؟
خب! حال که آينده و آن چه رخ خواهد داد بر ما روشن است و از طرفى گذشته و آن چه در سواحل امارات روى داد را نيز تجربه کرده ايم، براى پيش گيرى از تکرار آن تجربه تلخ چه بايد کرد؟
"بابک سايبانى" پژوهشگر زيست بوم هاى دريايى با اشاره به اقدامات مشابه کشورهاى حاشيه خليج فارس و به ويژه امارات براى ساخت جزيره در خليج فارس نيز گفت: اماراتى ها نيز بدون انجام ارزيابى هاى زيست محيطى به ساخت جزيره هاى مصنوعى اقدام کردند که اکوسيستم اين دريا را دچار آسيب هاى زيادى کرد، با اين حال مجمع عمومى سازمان ملل سال گذشته و با فشارهاى ايران مصوبه اى را تصويب کرد که خشک کردن دريا و احداث جزاير مصنوعى به ويژه در درياهاى نيمه بسته ممنوع است؛ البته اين مصوبه دستورى نيست و توصيه اى است.
"محمد رضا فاطمى" استاد دانشگاه و عضو هيئت علمى دانشگاه علوم و تحقيقات در پاسخ به اين که آيا با توجه به اثرات ساخت اين جزيره بر آبزيان ايران سازمان محيط زيست مى تواند نسبت به ساخت اين جزيره اعتراض کند؟ مى گويد: با توجه به اين که رژيم حقوقى درياى خزر به طور کامل مشخص نيست نمى توان به اين موضوع اعتراض کرد اما بر اساس پروتکل تهران که ايران و ترکمنستان هردو عضو آن هستند مى توان با مطرح کردن اين موضوع، سازمان محيط زيست ايران خواهان همکارى براى کاهش خسارات شود.
همچنين "محمد باقر نبوى" معاون سابق محيط دريايى سازمان محيط زيست با اشاره به اين که در کاپ 3 تفاهم نامه تهران جلوگيرى از آلودگى نفتى آب هاى خزر تصويب شده اظهار مى کند: هنوز تفاهم نامه جلوگيرى از تخريب و آلودگى سواحل تصويب نشده که بتوان به صورت قانونى از اين اقدام جلوگيرى کرد.البته ساخت اين جزيره اگر بر طبق موازين زيست محيطى باشد به گونه اى که شناور بوده و در جريان آب اختلال ايجاد نکند مشکلى ندارد.
"نبوى" با بيان اين که هنوز از ابعاد و چگونگى ساخت اين جزيره ها اطلاعاتى نداريم، به مهر مى گويد: اگر ابعاد و ساختار آن به آبزيان و اکوسيستم خزر آسيب وارد کند اجازه ساخت آن را نمى دهيم.
" اميد صديقى" مديرکل دفتر اکوبيولوژى دريايى سازمان محيط زيست نيز معتقد است، دولت ترکمنستان موظف است براى شروع به کار اين پروژه، ارزيابى زيست محيطى لازم را انجام دهد و نتايج آن را به 4 کشور ديگر همسايه درياى خزر اعلام کند. در حقيقت بايد کشورهاى حاشيه اين درياچه همگى با اطلاع کامل از اين پروژه و اثرات سياسي، جغرافيايى و زيست محيطى آن با اين اقدام ترکمنستان موافقت کنند وگرنه اين کشور نمى تواند چنين کارى انجام دهد.
... ونمايندگان مجلس؟
بد نيست سرى هم به خانه ملت و به ويژه کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى مجلس شوراى اسلامى بزنيم تا ببينيم نظر اعضاى اين کميسيون چيست و در جريان اقدامات احتمالى آن ها قرار گيريم.
"محمد کريم عابدى" يکى از اعضاى کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى در اين باره مى گويد: هنوز هيچ گزارشى در اين خصوص به ما ارائه نشده و براى ما مشخص نيست که قرار است يک بندر ساخته شود يا يک جزيره!
وقتى مشخصات "لاس وگاس" از نوع ترکمنستانى را به اطلاعش مى رسانم مى گويد: اگر واقعا بنا بر احداث چنين جزيره اى باشد به شدت اعتراض مى کنيم. اين موضوع بايد در اجلاس 5 کشور حاشيه درياى مازندران مطرح شود و در صورت بى خطر بودن و موافقت همه اعضا اجرا شود وگرنه دستگاه ديپلماسى کشور اجازه چنين کارى را نخواهد داد.
ولى اگر قضيه جزاير مصنوعى امارات تکرار شود چه؟ وى پاسخ مى دهد: اگر اين بار با اين قضيه برخورد جدى نشود چه بسا ديگر کشورهاى حاشيه درياى مازندران نيز به فکر رقابت با ترکمنستان بيفتند که در اين صورت بايد منتظر نابودى اکوسيستم خزر بود.
"سيد على آقازاده" ديگرعضو اين کميسيون نيز مى گويد: بى شک احداث چنين جزايرى بر اساس قوانين بين المللى ممنوع است چون براى کشورهاى هم جوار مشکلات اقتصادي، جغرافيايى و اکولوژيکى به وجود مى آورد.
وى اضافه مى کند: طبق اين قوانين اگر قرار است کشورى تغييرات فيزيکى انجام دهد که بر کشورهاى ديگر تاثير گذار است بايد با نظر مشورتى آن کشورها باشد. بنابراين ما حتما در اين مورد اعتراض خواهيم کرد.
مى پرسم، مثل آن چه در مورد جزاير مصنوعى در سواحل امارات روى داد؟ "آقازاده" مى گويد: اين که جلوى يک اقدام خلاف گرفته نمى شود به معناى آن نيست که اعتراضى صورت نگرفته بلکه آن کشور به اعتراض ها توجه نشان نداده است.
ولى آيا حتى در چنين شرايطى نمى توان اقدام بين المللى انجام داد؟ وى مى گويد: البته مى توان به مجامع بين المللى شکايت و قضيه را پى گيرى کرد. ضمن آن که حق اقدام متقابل و مقتضى براى ما محفوظ است.
از طرف ديگر به گفته برخى کارشناسان، مرزهاى سرزمينى کشورها بر اساس آخرين خشکى هاى متعلق به کشور در دريا حساب مى شود و هنگامى که کشورى جزيره ايجاد مى کند يعنى چند مايل پيشروى مى کند و اين مسئله با توجه به منابع نفتى که در خزر به عنوان بزرگ ترين درياچه جهان وجود دارد کمى شائبه سياسى بودن و توسعه طلبى مرزى ترکمنستان را به ذهن متبادر مى کند.
با توجه به خطرها و شبهه هاى مطرح شده چنين به نظر مى رسد که هرگونه تساهل و تسامح در اين خصوص مى تواند لطمات جبران ناپذيرى به اکوسيستم درياى مازندران و نيز منافع ملى جمهورى اسلامى ايران وارد آورد. بنابراين با توجه به تجارب تلخ گذشته کوتاهى و وقت کشى دستگاه ديپلماسى کشور اين بار به هيچ عنوان توجيه پذير نيست.
چکيده گزارش
کشور ترکمنستان قصد دارد يک جزيره مصنوعى بسيار بزرگ در نزديکى مرزهاى آبى ايران در درياى خزراحداث کند. کارشناسان با هشدار در مورد ساخت اين جزيره مصنوعى در جنوب شرقى درياى خزر آن را تهديدى جدى براى يکى از مهم ترين زيستگاه هاى ماهيان خاويارى و فک خزرى دانسته و معتقدند سازه هاى اين جزيره ممکن است کل سيستم اکولوژيکى درياى خزر را بر هم بزند. از طرف ديگر به گفته برخى کارشناسان مرزهاى سرزمينى کشورها بر اساس آخرين خشکى هاى متعلق به کشور در دريا حساب مى شود . در اين بين هرچند به گفته کارشناسان هنوز تفاهم نامه جلوگيرى از تخريب و آلودگى سواحل تصويب نشده که بتوان به صورت قانونى از اين اقدام جلوگيرى کرد ولى اگر اين بار نيز با اين قضيه برخورد جدى و به موقع نشود و تبعات اين اقدام به طور جدى در جلسات 5 کشور حاشيه درياى مازندران مورد بررسى قرار نگيرد چه بسا ديگر کشورهاى حاشيه درياى مازندران نيز به فکر رقابت با ترکمنستان بيفتند که در اين صورت بايد منتظر نابودى کامل اکوسيستم خزر بود.
بگذاريد بيشتر توضيح دهم. کشور ترکمنستان قصد دارد يک جزيره مصنوعى بسيار بزرگ در نزديکى مرزهاى آبى ايران در درياى خزراحداث کند. اين طرح شامل حدود 10 تا 15 منطقه تفريحى و هتل، فرودگاه، بزرگراه، نيروگاه برق، توربين گازي، امکانات شيرين سازى آب، تصفيه خانه و نيز سيستم آب رسانى همچنين احداث پارک هاى آبي، باشگاه هاى ورزشى و قايق سواري، رستوران ها، مکان هايى براى چادر زدن، پارک هاى تفريحى و مراکز خريد خواهد بود.
بنا بر گزارش خبرگزارى ميراث فرهنگي، يک شرکت هلندى اين جزيره مصنوعى در سواحل درياى مازندران را براى ترکمنستان طراحى کرده است. در پى تصميم مقامات کشور ترکمنستان براى احداث مجموعه توريستى موسوم به لاس وگاس درياى کاسپين، شرکت هلندى «وان اورد» ضمن ارائه طرح احداث يک جزيره مصنوعى در سواحل درياى مازندران به مقامات ترکمنستان اعلام آمادگى کرده است.
«يوهانس هفکنشيد» يکى از مديران شرکت هلندى "وان اورد" در مصاحبه با يک روزنامه ترکمنستان اعلام کرده: «اين شرکت، پروژه احداث جزيره مصنوعى در سواحل درياى مازندران را به مقامات ترکمنستان ارائه کرده است.»
به گفته او، اين جزيره به نحوى طراحى شده تا نشان ملى کشور ترکمنستان به گونه اى برجسته بر آن ترسيم شود. درعين حال فضا و امکانات براى احداث ساختمان هاى مورد نياز درآينده نيز درنظر گرفته شده است.
جالب آن که به گفته برخى منابع آگاه، طرح احداث جزيره مصنوعى تنها بخش کوچکى از اين پروژه بزرگ است که از سال 2009 با اختصاص 5 ميليارد دلار از سوى کشور ترکمنستان براى احداث محوطه اى توريستى آغاز شده است. منبع تامين مالى اين پروژه بزرگ نيز منابع هنگفت گاز در کشور ترکمنستان است که چهارمين ذخاير گاز جهان را دارد.
چه خواهد شد؟
ولى اولين سئوالى که به ذهن خطور مى کند اين که با احداث چنين تاسيسات عظيمى در دل درياى بسته مازندران، براى اکولوژى اين درياچه چه اتفاقى خواهد افتاد؟
کارشناسان با هشدار در مورد ساخت جزيره مصنوعى توسط ترکمنستان در جنوب شرقى درياى خزر اين طرح را تهديدى جدى براى يکى از مهم ترين زيستگاه هاى ماهيان خاويارى و فک خزرى دانسته و معتقدند سازه هاى اين جزيره ممکن است کل سيستم اکولوژيکى درياى خزر را بر هم بزند.
يک کارشناس حفاظت محيط زيست و پژوهشگر زيست بوم هاى دريايى در اين خصوص مى گويد: اگر اين جزيره به شکل سنتى و با ريختن خاک و خشکاندن دريا ساخته شود کل موجودات بستر دريا مدفون شده و از بين مى روند.
"بابک سايبانى" در توضيح بيشتر موضوع مى گويد:اگر در اين قسمت کلنى هاى مرجانى نيز وجود داشته باشد بيشترين خسارت به اکوسيستم وارد شده و علاوه بر آن انواع و اقسام موجودات بستر زى ديگر دريا هم از بين خواهند رفت.
وى اضافه مى کند: يکى ديگر از آسيب هاى بزرگ طرح بر هم خوردن الگوى جريان آب درياست که اين مسئله مسير حرکت، مهاجرت و تغذيه همه گونه هاى جانورى خزر را دچار مشکل اساسى مى کند. بنابراين حتى در صورت موافقت همه کشورهاى حاشيه خزر بايد براى احداث چنين جزايرى از سازه هاى شناور استفاده شود اما متاسفانه در منطقه ما هنوز شيوه ساخت جزيره ها به شکل سنتى و با خاک است.
"حسن رحيميان" دکتراى اکولوژى آبزيان نيز مى گويد: در عين حال که اطلاعات چندانى از اين طرح در دست نيست اما به طور عام درباره طرح هاى جزيره سازى در حاشيه درياها مشکلاتى وجود دارد که بايد به آن ها توجه کرد. نخست اين که در رسوباتى که طى هزاران سال در بستر دريا جمع شده به هم خوردگى ايجاد مى کنند؛ چرا که اجراى اين طرح ها باعث ورود مواد زايد بسيارى به دريا از فلزات سنگين گرفته تا آلودگى هاى نفتى که طى هزاران سال در بستر دريا خوابيده اند مى شود.
اين عضو هيئت علمى دانشگاه با اشاره به اين که ايجاد چنين شرايطى به ويژه براى صافى خوارها بحران هاى جدى فراهم خواهد کرد ، مى گويد: اين گونه ساخت و سازها بر موجودات دريازى به ويژه آن هايى که محل توليد مثل و مهاجرتشان دريا باشد در کوتاه مدت اثرگذار خواهد بود و بر آن هايى که صافى خوار هستند اثرات منفى خواهد گذاشت. ضمن اين که گل و لاى وارد آبشش ماهى ها شده و آمادگى ابتلاى آن ها به انواع عفونت ها را بالا خواهد برد.
"رحيميان" يادآورى مى کند که امروزه ديگر روش هاى نوين علمى تر و کم آسيب تر به محيط زيست مانند ساخت جزاير ساحلى جايگزين جزيره سازى شده و به جاى ايجاد جزيره در آب و خشک کردن بخش هايى از دريا، آب را به ساحل هدايت مى کنند که اين به مراتب بهتر بوده و باعث افزايش توليد مى شود.
"محمد رضا فاطمى" استاد دانشگاه و عضو هيئت علمى دانشگاه علوم و تحقيقات نيز معتقد است: ساخت اين جزيره مى تواند صدمات جبران ناپذير محلى و منطقه اى به اکوسيستم دريايى اين منطقه وارد کند. آسيب هاى بسيار شديد و کوتاه مدتى که در هنگام ساخت اين جزيره بر اکوسيستم و جانداران اين منطقه وارد مى شود از يک سو و خسارت هايى که در طول زمان و بعد از ساخته شدن اين جزيره بر آن ها تحميل مى شود از سوى ديگر تهديداتى جدى براى درياى خزر به شمار مى رود.
"فاطمى" با اشاره به اين که اين منطقه در جنوب شرقى درياى خزر که يکى از کم عمق ترين مناطق اين دريا و نزديک به تالاب گميشان است واقع شده که فلات قاره گستردگى زيادى دارد و محيط بسيار مناسبى براى رشد و تکثير آبزيان است ، به مهر مى گويد: ساخت اين جزيره بر جانداران و زيست بوم اين تالاب اثرات منفى بسيار شديدى مى گذارد.
"فاطمى" با اشاره به جريان عمومى درياى خزر که بر خلاف عقربه هاى ساعت از غرب به شرق است تأکيد مى کند: اگر سازه هاى اين جزيره گستردگى زيادى داشته باشد ممکن است در اين جريان اختلال ايجاد شود و کل سيستم اکولوژيکى درياى خزر را بر هم بزند.
وظيفه ما چيست؟
خب! حال که آينده و آن چه رخ خواهد داد بر ما روشن است و از طرفى گذشته و آن چه در سواحل امارات روى داد را نيز تجربه کرده ايم، براى پيش گيرى از تکرار آن تجربه تلخ چه بايد کرد؟
"بابک سايبانى" پژوهشگر زيست بوم هاى دريايى با اشاره به اقدامات مشابه کشورهاى حاشيه خليج فارس و به ويژه امارات براى ساخت جزيره در خليج فارس نيز گفت: اماراتى ها نيز بدون انجام ارزيابى هاى زيست محيطى به ساخت جزيره هاى مصنوعى اقدام کردند که اکوسيستم اين دريا را دچار آسيب هاى زيادى کرد، با اين حال مجمع عمومى سازمان ملل سال گذشته و با فشارهاى ايران مصوبه اى را تصويب کرد که خشک کردن دريا و احداث جزاير مصنوعى به ويژه در درياهاى نيمه بسته ممنوع است؛ البته اين مصوبه دستورى نيست و توصيه اى است.
"محمد رضا فاطمى" استاد دانشگاه و عضو هيئت علمى دانشگاه علوم و تحقيقات در پاسخ به اين که آيا با توجه به اثرات ساخت اين جزيره بر آبزيان ايران سازمان محيط زيست مى تواند نسبت به ساخت اين جزيره اعتراض کند؟ مى گويد: با توجه به اين که رژيم حقوقى درياى خزر به طور کامل مشخص نيست نمى توان به اين موضوع اعتراض کرد اما بر اساس پروتکل تهران که ايران و ترکمنستان هردو عضو آن هستند مى توان با مطرح کردن اين موضوع، سازمان محيط زيست ايران خواهان همکارى براى کاهش خسارات شود.
همچنين "محمد باقر نبوى" معاون سابق محيط دريايى سازمان محيط زيست با اشاره به اين که در کاپ 3 تفاهم نامه تهران جلوگيرى از آلودگى نفتى آب هاى خزر تصويب شده اظهار مى کند: هنوز تفاهم نامه جلوگيرى از تخريب و آلودگى سواحل تصويب نشده که بتوان به صورت قانونى از اين اقدام جلوگيرى کرد.البته ساخت اين جزيره اگر بر طبق موازين زيست محيطى باشد به گونه اى که شناور بوده و در جريان آب اختلال ايجاد نکند مشکلى ندارد.
"نبوى" با بيان اين که هنوز از ابعاد و چگونگى ساخت اين جزيره ها اطلاعاتى نداريم، به مهر مى گويد: اگر ابعاد و ساختار آن به آبزيان و اکوسيستم خزر آسيب وارد کند اجازه ساخت آن را نمى دهيم.
" اميد صديقى" مديرکل دفتر اکوبيولوژى دريايى سازمان محيط زيست نيز معتقد است، دولت ترکمنستان موظف است براى شروع به کار اين پروژه، ارزيابى زيست محيطى لازم را انجام دهد و نتايج آن را به 4 کشور ديگر همسايه درياى خزر اعلام کند. در حقيقت بايد کشورهاى حاشيه اين درياچه همگى با اطلاع کامل از اين پروژه و اثرات سياسي، جغرافيايى و زيست محيطى آن با اين اقدام ترکمنستان موافقت کنند وگرنه اين کشور نمى تواند چنين کارى انجام دهد.
... ونمايندگان مجلس؟
بد نيست سرى هم به خانه ملت و به ويژه کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى مجلس شوراى اسلامى بزنيم تا ببينيم نظر اعضاى اين کميسيون چيست و در جريان اقدامات احتمالى آن ها قرار گيريم.
"محمد کريم عابدى" يکى از اعضاى کميسيون امنيت ملى و سياست خارجى در اين باره مى گويد: هنوز هيچ گزارشى در اين خصوص به ما ارائه نشده و براى ما مشخص نيست که قرار است يک بندر ساخته شود يا يک جزيره!
وقتى مشخصات "لاس وگاس" از نوع ترکمنستانى را به اطلاعش مى رسانم مى گويد: اگر واقعا بنا بر احداث چنين جزيره اى باشد به شدت اعتراض مى کنيم. اين موضوع بايد در اجلاس 5 کشور حاشيه درياى مازندران مطرح شود و در صورت بى خطر بودن و موافقت همه اعضا اجرا شود وگرنه دستگاه ديپلماسى کشور اجازه چنين کارى را نخواهد داد.
ولى اگر قضيه جزاير مصنوعى امارات تکرار شود چه؟ وى پاسخ مى دهد: اگر اين بار با اين قضيه برخورد جدى نشود چه بسا ديگر کشورهاى حاشيه درياى مازندران نيز به فکر رقابت با ترکمنستان بيفتند که در اين صورت بايد منتظر نابودى اکوسيستم خزر بود.
"سيد على آقازاده" ديگرعضو اين کميسيون نيز مى گويد: بى شک احداث چنين جزايرى بر اساس قوانين بين المللى ممنوع است چون براى کشورهاى هم جوار مشکلات اقتصادي، جغرافيايى و اکولوژيکى به وجود مى آورد.
وى اضافه مى کند: طبق اين قوانين اگر قرار است کشورى تغييرات فيزيکى انجام دهد که بر کشورهاى ديگر تاثير گذار است بايد با نظر مشورتى آن کشورها باشد. بنابراين ما حتما در اين مورد اعتراض خواهيم کرد.
مى پرسم، مثل آن چه در مورد جزاير مصنوعى در سواحل امارات روى داد؟ "آقازاده" مى گويد: اين که جلوى يک اقدام خلاف گرفته نمى شود به معناى آن نيست که اعتراضى صورت نگرفته بلکه آن کشور به اعتراض ها توجه نشان نداده است.
ولى آيا حتى در چنين شرايطى نمى توان اقدام بين المللى انجام داد؟ وى مى گويد: البته مى توان به مجامع بين المللى شکايت و قضيه را پى گيرى کرد. ضمن آن که حق اقدام متقابل و مقتضى براى ما محفوظ است.
از طرف ديگر به گفته برخى کارشناسان، مرزهاى سرزمينى کشورها بر اساس آخرين خشکى هاى متعلق به کشور در دريا حساب مى شود و هنگامى که کشورى جزيره ايجاد مى کند يعنى چند مايل پيشروى مى کند و اين مسئله با توجه به منابع نفتى که در خزر به عنوان بزرگ ترين درياچه جهان وجود دارد کمى شائبه سياسى بودن و توسعه طلبى مرزى ترکمنستان را به ذهن متبادر مى کند.
با توجه به خطرها و شبهه هاى مطرح شده چنين به نظر مى رسد که هرگونه تساهل و تسامح در اين خصوص مى تواند لطمات جبران ناپذيرى به اکوسيستم درياى مازندران و نيز منافع ملى جمهورى اسلامى ايران وارد آورد. بنابراين با توجه به تجارب تلخ گذشته کوتاهى و وقت کشى دستگاه ديپلماسى کشور اين بار به هيچ عنوان توجيه پذير نيست.
چکيده گزارش
کشور ترکمنستان قصد دارد يک جزيره مصنوعى بسيار بزرگ در نزديکى مرزهاى آبى ايران در درياى خزراحداث کند. کارشناسان با هشدار در مورد ساخت اين جزيره مصنوعى در جنوب شرقى درياى خزر آن را تهديدى جدى براى يکى از مهم ترين زيستگاه هاى ماهيان خاويارى و فک خزرى دانسته و معتقدند سازه هاى اين جزيره ممکن است کل سيستم اکولوژيکى درياى خزر را بر هم بزند. از طرف ديگر به گفته برخى کارشناسان مرزهاى سرزمينى کشورها بر اساس آخرين خشکى هاى متعلق به کشور در دريا حساب مى شود . در اين بين هرچند به گفته کارشناسان هنوز تفاهم نامه جلوگيرى از تخريب و آلودگى سواحل تصويب نشده که بتوان به صورت قانونى از اين اقدام جلوگيرى کرد ولى اگر اين بار نيز با اين قضيه برخورد جدى و به موقع نشود و تبعات اين اقدام به طور جدى در جلسات 5 کشور حاشيه درياى مازندران مورد بررسى قرار نگيرد چه بسا ديگر کشورهاى حاشيه درياى مازندران نيز به فکر رقابت با ترکمنستان بيفتند که در اين صورت بايد منتظر نابودى کامل اکوسيستم خزر بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر